Verginin yüzde 85’i yoksuldan çıkıyor

Türkiye’nin toplam vergi yükünün yüzde 85’ini dar gelirli vatandaş ve esnaf karşılıyor. Holding ve finans kurumları ise milyar dolarlık cirolarına rağmen yüzde 15ʼini ödüyor.

3 trilyon liralık vergi gelirinden vazgeçilecek

Devlet, 2023’te 1 trilyon 476 milyar lira, 2024’te ise 2 trilyon 2710 milyar lirayı istisna ve muafiyet yoluyla kurumlardan almaktan vazgeçti. Bu yıl vazgeçilecek tutar 3 trilyon lira olarak hesaplandı. Uzmanlar indirim ve muafiyet uygulanmazsa, bütçenin fazla vereceğini söyledi.

Esnaf basit usülden çıkarıldı

Yeni vergi düzenlemesi, ekonomideki dalgalanma nedeniyle zor günler geçiren esnaf ve vatandaşın sırtına bir yük daha bindirdi. Küçük kazançlarla hayatta kalmaya çalışan esnaf, basit usülden gerçek usüle geçirilerek daha fazla vergi ödemek zorunda bırakıldı. Bu uygulama “Büyük kurumlar ne kadar vergi ödüyor” sorusunu akıllara getirdi. Gelir İdaresi Başkanlığı verileri tüm yükün vatandaşın sırtında olduğunu ortaya koydu. Hem ödenmeyen vergilerin cezalarının silinmesi, hem muafiyet ve istisnalar ‘vergide adaletsizlik’ tartışmalarına yol açtı.

Kurumlar vergisi kağıt üstünde yüksek

Geçen yılın ilk 7 ayında 1 milyon 165 bin 695 kurumlar vergisi mükellefinin ödediği toplam vergi 480 milyar 178 milyon lira olarak kayıtlara geçti. Bu yılın aynı döneminde 1 milyon 210 bin 519 kurumlar vergisi mükellefinin ödenen toplam vergi tutarı da 550 milyar 871 milyon lira oldu. 1.2 milyon kurumlar vergisi mükellefinin ödediği ortalama kurumlar vergisi de 7 aylık 455 bin lira olarak hesaplandı. Oysa bu şirketler arasında devasa holdingler ve bankalar yer alıyor. Açıklanan karlar da milyarları buluyor. Devletin bu şirketlere tanıdığı muafiyet ve indirimlerle kâğıt üzerinde yüzde 25 olarak görünen kurumlar vergisi oranı yüzde 20’nin de altına iniyor. Bütün bu çarpıklık nedeniyle oluşan boşluğu ise bordrolular, işçiler ve esnaf dolduruyor.

Kurumlar vergisi mükellefi 455 bin lira vergi öderken vatandaşın alacağı ufak bir otomobilin vergisi kazanırken ödenen gelir vergisi hariç en az 750 bin liraya ulaştı.

10 yılda 7,5 milyar lira silindi 

CHP’li Akay’ın Gelir İdaresi Başkanlığı verileri üzerinde yaptığı çalışmaya göre, 2013-2023 döneminde 2 milyar 587 milyon 72 bin 443 lirası vergi borçlarından, 4 milyar 919 milyon 306 bin 144 lirası ise vergi cezası borçlarından oluşmak üzere toplam 7 milyar 506 milyon 378 bin 587 liralık vergi borcu silindi. (Kaynak: KARAR)