OECD raporuna göre Türkiye’de ‘halka yansımayan’ büyüme: Zenginleşen kim?

Türkiye, dünya ekonomisinde ilk 20 ülke arasında yer almaya devam ederken, kişi başına gelir ve yaşam kalitesi gibi alanlarda geride kalmayı sürdürüyor.

Rakamlar, ekonomik büyümenin vatandaşa yansımadığını, sosyal refah ve demokrasi göstergelerinde ise çarpıcı gerilemeler yaşandığını ortaya koyuyor.

Büyüyoruz Ama Zenginleşemiyoruz

Dünya Bankası verilerine göre Türkiye 2023’te GSYH büyüklüğü açısından 18. sırada yer alıyor. Ancak bu büyüme, kişi başına gelirde karşılığını bulamıyor. Türkiye, 63 ila 66. sıralar arasında dalgalanıyor; 2015’te kısa süreliğine dünya ortalamasını aşsa da, son yıllarda bu ortalamanın altında seyrediyor. Avrupa Birliği ortalamasına yaklaşmakta ise hâlâ mesafeli.

Yaşam Kalitesinde Alarm Zilleri Çalıyor

OECD’nin “Better Life Index”ine göre Türkiye, yaşam kalitesi açısından sondan dördüncü sırada yer alıyor. İş-yaşam dengesi, gelir seviyesi, çevre kalitesi ve güvenlik gibi birçok alanda OECD ortalamasının oldukça gerisinde kalan Türkiye, yalnızca seçmen katılım oranı gibi birkaç alanda olumlu bir tablo çiziyor.

Umutlar Azalıyor

Göteborg Üniversitesi V-Dem Enstitüsü, Türkiye’yi artık “seçimli otokrasi” olarak tanımlıyor. Hukukun üstünlüğü alanında 2000’li yılların başındaki 0,8 puanlık seviyeden ciddi bir düşüş yaşanırken, Economist Intelligence Unit’in Demokrasi Endeksi’nde Türkiye 103. sırada yer alıyor ve “hibrit rejim” sınıflamasında bulunuyor.

Mutluluk Sıralamasında Düşüş, Algıda Bozulma

Oxford Üniversitesi ve Gallup’un 2024 Dünya Mutluluk Raporu’nda Türkiye, 147 ülke içinde 94. sıraya geriledi. Sosyal destek, sağlık ve gelir gibi alanlarda sınırlı iyileşmeler olsa da, yolsuzluk algısı ve cömertlik gibi faktörlerde düşük puanlar dikkat çekiyor.

Sorumluluk Büyük, Yol Uzun

UNDP’nin İnsani Gelişmişlik Endeksi’nde Türkiye, “yüksek gelişmişlik” kategorisinde kalsa da, sürdürülebilir kalkınma için reformlara olan ihtiyaç açıkça görülüyor. Ekonomik verilerle övünmek artık yeterli değil; refahın halka yayılması ve temel hakların güçlendirilmesi, Türkiye’nin geleceği açısından belirleyici olacak.