Aile çatısı çöküyor: Yalnız yaşayanlar artıyor, gençler evlenemiyor

TÜİK’in 2024 “İstatistiklerle Aile” raporu, Türkiye’de toplumsal dönüşümün aile yapısını ciddi biçimde etkilediğini gözler önüne serdi. Verilere göre hanehalkı küçülüyor, yalnız yaşayanların sayısı artıyor, geniş aileler tarihe karışıyor.

2008 yılında ortalama 4 kişi olan hanehalkı büyüklüğü, 2024’te 3,11 kişiye kadar düştü. En büyük hane ortalaması 4,85 kişiyle Şırnak’ta, en düşük ortalama ise 2,53 kişiyle Giresun ve Çanakkale’de görüldü.

Yalnız Yaşamda Rekor Artış

2016’da %14,9 olan tek kişilik hane oranı, 2024’te %20’ye yükseldi. Gümüşhane bu alanda %31,7 ile zirvede yer alırken, Batman %11,1 ile en düşük orana sahip. Bu yükseliş, hem bireysel yalnızlaşmanın hem de ekonomik koşulların toplum üzerindeki etkisini düşündürüyor.

Geniş Aileler Azalıyor, Gençler Evden Ayrılamıyor

Toplumun belkemiği olan geniş aileler, %13,3 gibi düşük bir orana geriledi. Çekirdek aile oranı da %63,5’e düştü. Akraba evlilikleri 2010’da %5,9 iken şimdi %3,3’e inse de bazı illerde hâlâ yüksek oranlarda seyrediyor.

Gençler ise ekonomik sebeplerle ebeveyn evini terk edemiyor. 25-29 yaş arası hiç evlenmemiş bireylerin %72,6’sı hâlâ ailesiyle yaşıyor. Erkeklerde bu oran %44,8, kadınlarda ise %27,9.

Nüfus Artışı Tehlikede: Uzmanlar Uyarıyor

Düşen doğurganlık oranları ve yalnızlaşan birey yapısı, Türkiye’nin nüfus yenileme kapasitesi açısından alarm veriyor. Ekonomistler bu gidişatı “sosyal çöküşün sessiz işareti” olarak yorumlarken, nüfus artış hızının giderek daha da düşeceği öngörülüyor.

Yaşlı Nüfus Artıyor, Bakım Krizi Kapıda

Her dört haneden birinde en az bir yaşlı birey yaşıyor. %25,3’lük bu oran, bakım politikalarının hızla gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Yaşlanan nüfusun sosyal güvenlik ve sağlık sistemleri üzerinde oluşturacağı baskı giderek büyüyor.

Konut Sorunları Devam Ediyor: Her 3 Haneden 1’i Sorun Yaşıyor

%31,3 oranındaki hane, yaşadıkları konutlarda çatı sızdırması, nem, rutubet gibi problemlerle karşı karşıya. Diğer yandan internet erişimi %96,4, cep telefonu sahipliği ise %99,6 gibi oldukça yüksek seviyelere ulaşmış durumda. Bu durum, altyapı gelişmişliğine rağmen temel yaşam konforunun eksik kaldığını gösteriyor.