Gençler çalışmak istiyor ama sistem izin vermiyor. DİSK/Genel-İş’in yayımladığı “Türkiye’de Genç İstihdamı” raporu, gençler açısından çarpıcı bir tablo ortaya koydu. 15-24 yaş aralığındaki gençlerin %60’ı işgücüne dahil olamıyor; yani ne çalışıyorlar ne de iş arıyorlar. Kalan %39,5’lik kesim ise büyük oranda güvencesiz ve sendikasız koşullarda istihdam ediliyor.
Rapora göre, genç işsizliği oranı %17,4 ile AB ortalamasının (%14,5) ve OECD ortalamasının (%10,5) üzerinde. Türkiye, gençlerine iş bulamayan ülkeler arasında üst sıralarda yer alıyor.
“Ne Okuyor Ne Çalışıyor”: Gençlerin %25,9’u NEET Durumunda
Her dört gençten biri ne eğitimde ne de istihdamda. Bu durum, yalnızca işsizlik değil, aynı zamanda umutsuzluk ve sosyal dışlanma riskini de büyütüyor.
İstihdamdaki cinsiyet uçurumu gençler arasında da dikkat çekiyor. Genç erkeklerin istihdam oranı %51,7 iken, genç kadınlarda bu oran %26,4’e düşüyor. Kadınlar daha az istihdam ediliyor, daha az güvende çalışıyor.
Üniversite Mezunları da İşsiz
Diplomanın iş garantisi olmadığı bir dönemdeyiz. Üniversite mezunu her dört gençten biri işsiz. Üstelik meslek lisesi ve üniversite mezunu gençlerin istihdam oranı neredeyse eşit: %57 civarında.
15-29 yaş arası sigortalı genç işçilerin yalnızca %9’u sendika üyesi. Kayıt dışı çalışan gençlerin oranı ise daha da yüksek, bu da hem düşük gelir hem de sosyal güvencesizlik anlamına geliyor.
Gençlik Yoksullukla Boğuşuyor
25 yaş altı her beş kişiden biri yoksulluk sınırında yaşıyor. Gençlerin %17’si, çocukların ise %21,8’i yoksul durumda.
DİSK, genç istihdamı için devlet destekli kamu yatırımları, sendikal hakların korunması, cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve üniversitelerde özerk ve nitelikli eğitim sistemlerinin kurulması gerektiğini vurguluyor.