Türkiye faize teslim ediliyor! Faiz anaparayı geçti, bütçe yangın yeri!

Türkiye ekonomisinde 2024’ten bu yana derinleşen mali baskılar, 2025’te kamu bütçesinin yapısını kökten değiştirecek düzeye ulaştı. Hazine’nin faiz ödemeleri, 24 yıl sonra ilk kez anapara ödemelerinin üzerine çıktı. Ekonomist İris Cibre, bu gelişmeyi “sürdürülemez” olarak niteledi ve bütçe disiplininin bozulduğuna dikkat çekti.

Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, 2024 yılı sonu itibarıyla merkezi yönetimin faiz ödemeleri 1,098 trilyon TL’ye ulaştı. Aynı dönemde anapara ödemeleri 933 milyar TL’de kaldı. Böylece aradaki fark 165 milyar TL’yi aşarken, 2000 yılından bu yana ilk kez Hazine, anaparadan çok faize ödeme yaptı.

Kırılma Noktası: Faiz Ödemeleri Anaparanın Üzerine Çıktı

Karar’dan Berfu Kargı’nın haberine göre, ekonomist İris Cibre, 22 Mayıs 2025’te yaptığı sosyal medya paylaşımıyla tabloyu şöyle özetledi:

“Hazine faiz ödemeleri 2000 yılından beri ilk defa anapara ödemelerini geçti. Faiz ödemelerindeki artış oranı da 90’lı yıllara döndü. Bu sürdürülemez. Bütçe disiplininin bozulduğunun da ispatı…”

2025’te Faiz Yükü Patladı: %107 Artış

Hazine’nin sadece 2025’in ilk dört ayında yaptığı faiz ödemesi 684,5 milyar TL’yi buldu. Bu rakam, geçen yıla göre yüzde 107’lik artışı temsil ediyor. Uzmanlara göre bu eğilim tesadüf değil, yapısal bir kırılmaya işaret ediyor.

2025 yılı için iç borç faiz projeksiyonu ise 6,63 trilyon TL. Dış borç faiz tahmini ise 48,5 milyar dolar seviyesinde. Her iki kalemdeki artış, faiz yükünün sadece geçici bir problem değil, aynı zamanda kalıcı bir bütçe baskısı haline geldiğini gösteriyor.

Bütçede Faize Ayrılan Pay Yatırımı Boğuyor

Türkiye’nin 2025 yılı ilk çeyreği itibarıyla bütçe açığı 1,1 trilyon TL’ye yaklaştı. Bu açık içinde faiz giderlerinin giderek daha fazla yer kaplaması, kamu harcamalarının yapısal önceliklerini sarsıyor. Yatırım, sosyal harcama ve üretim destekleri gibi alanların payı daralırken, faiz ödemeleri bütçenin “ana kalemi” haline geliyor.

90’lara Geri Dönüş Uyarısı: Kriz Gölgesi Genişliyor

Ekonomistler, bugünkü durumu 1990’lı yılların kamu borç-faiz sarmalı ile karşılaştırıyor. 2001 krizinde faiz ödemeleri, vergi gelirlerinin %92’sini tüketmişti. 2024’te bu oran %17,4’e yükseldi; bu da krizin kapıda olduğunu düşünenlerin sayısını artırıyor.

İris Cibre’nin uyarısı bu noktada kritik önem taşıyor: “Bu sürdürülemez. Bütçe disiplininin bozulduğunun da ispatı…”

Uzmanlar Ne Diyor?

Ekonomi çevreleri bu gelişmenin “teknik” değil, “politik ve yapısal” bir sorun olduğunu vurguluyor. Hükümetin faiz yükünü azaltmak için yeni bir borçlanma politikası, vergide reform ve harcamalarda ciddi disiplin getirmesi gerektiği belirtiliyor. Aksi halde, Türkiye’nin kamu maliyesi dengelerinin yeniden 90’lar seviyesine gerileyeceği öngörülüyor.