Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2024 doğum istatistikleri, Türkiye’nin hızla yaşlanan ve küçülen bir nüfusa doğru ilerlediğini gözler önüne serdi. Verilere göre doğurganlık hızı 1,48’e düşerek nüfusun kendini yenileme eşiği olan 2,10’un oldukça altına geriledi.
2024’te Türkiye’de sadece 937 bin 559 bebek doğdu. Bu bebeklerin yüzde 51,4’ü erkek, yüzde 48,6’sı kız olarak kayıtlara geçti. Ancak bu rakam, doğurganlıkta kesintisiz süren düşüşün son halkası oldu.
Doğurganlık Hızı 2001’den Bu Yana Yüzde 38 Geriledi
2001’de 2,38 olan toplam doğurganlık hızı, 2024’te 1,48’e düştü. Türkiye artık nüfusunu yenileyemeyen ülkeler arasında. 71 ilde bu eşik aşılamıyor.
Şanlıurfa’da doğurganlık hızı 3,28 ile nüfus artışı sağlayan tek il oldu. Şırnak (2,62) ve Mardin (2,32) bu ili takip etti. En düşük oranlar ise Bartın ve Eskişehir’de 1,12 olarak ölçüldü.
Türkiye, 1,48 doğurganlık hızıyla AB ortalaması olan 1,38’in üzerinde kalsa da, 27 ülke arasında 9. sıraya gerileyerek kritik bir dönemece girdi.
Eğitim Seviyesi Arttıkça Doğurganlık Azalıyor
Hiç eğitim almamış kadınlar ortalama 2,65 çocuk doğururken, üniversite mezunlarında bu sayı 1,22’ye kadar düşüyor.
Kentleşme oranı arttıkça doğurganlık hızı düşüyor. Büyük şehirlerde bu oran 1,39’a kadar gerilerken, kırsalda 1,83 olarak kaydedildi.
Kaba Doğum Hızı 23 Yılda Yarıya Düştü
2001’de binde 20,3 olan kaba doğum hızı, 2024’te binde 11’e geriledi. Türkiye, doğumda yarıya düşen bir ülke oldu.
Doğurganlıkta en yoğun yaş grubu 25-29’a kaydı. 15-19 yaş arası genç annelerin oranı ise 2001’de binde 49 iken 2024’te sadece binde 10’a düştü.
Uzmanlar Uyarıyor: Nüfus Politikası Yeniden Şekillenmeli
Demografik krizin kapıda olduğunu belirten uzmanlar, Türkiye’nin sosyal güvenlik ve iş gücü yapısının bu düşüşten ciddi şekilde etkilenebileceği görüşünde.