Çin’den ABD’nin çip ambargosunu delecek hamle: Nvidia’dan 100 kat hızlı “Işık Çipi” geliştirildi

ABD ile Çin arasındaki teknoloji savaşlarında dengeleri değiştirecek bir gelişme yaşandı. Şanghay Jiao Tong ve Tsinghua üniversiteleri tarafından geliştirilen ve “LightGen” adı verilen yeni nesil fotonik çipin, ABD’li teknoloji devi Nvidia’nın en güçlü çiplerinden 100 kat daha hızlı ve enerji verimli olduğu duyuruldu.

Hong Kong merkezli South China Morning Post (SCMP) gazetesinin bugün (19 Aralık 2025) manşetine taşıdığı habere göre; Çinli bilim insanları, yapay zeka teknolojisinde devrim niteliğinde bir buluşa imza attı. Elektronik tabanlı klasik çiplerin fiziksel sınırlarına dayandığı bir dönemde, ışık hızını kullanan “LightGen” projesi resmen tanıtıldı.

Nvidia’ya “Fotonik” Çelme

Şanghay Jiao Tong Üniversitesi ve Tsinghua Üniversitesi araştırmacılarının ortak çalışmasıyla geliştirilen LightGen çipi, verileri elektrik sinyalleri yerine ışık (fotonlar) aracılığıyla işliyor.

Bilimsel dergi Science tarafından da yayımlanan araştırma sonuçlarına göre; LightGen, Nvidia’nın piyasayı domine eden yapay zeka çiplerine (A100 ve H100 serisi) kıyasla şu kritik avantajlara sahip:

• Hız ve Verimlilik: Mevcut lider çiplerden 100 kat daha yüksek işlem hızı ve enerji verimliliği.

• Mimari: Kompakt yapısında 2 milyondan fazla “fotonik nöron” barındırıyor.

• Kullanım Alanı: Özellikle yüksek çözünürlüklü video üretimi, 3D görüntü sentezi ve karmaşık üretken yapay zeka (Generative AI) görevlerinde üstün performans sergiliyor.

Enerji Krizine “Işık” Hızında Çözüm

Yapay zeka modellerinin eğitimi ve çalıştırılması sırasında ortaya çıkan devasa enerji tüketimi, küresel bir sorun haline gelmişti. Araştırmacılar, LightGen’in sunduğu 664 TOPS/watt (watt başına trilyon işlem) verimlilik değeriyle, yapay zeka veri merkezlerinin enerji ihtiyacını dramatik şekilde düşürebileceğini belirtiyor.

Etiketsiz Eğitim ve Yeni Mimari

Haberde, çipin sadece donanım değil, yazılım tarafında da yenilikler içerdiği vurgulandı. LightGen, veri sıkıştırma ve görüntü yeniden oluşturma işlemlerini tamamen ışık tabanlı yapan yeni bir mimari kullanıyor. Ayrıca “etiketsiz eğitim algoritması” sayesinde, yapay zekanın verileri insan müdahalesi olmadan daha hızlı öğrenmesine olanak tanıyor.

ABD Ambargosu Aşılıyor mu?

Uzmanlar, ABD’nin Çin’e yönelik uyguladığı gelişmiş çip ihracatı yasaklarının, Pekin yönetimini “fotonik çip” gibi alternatif teknolojilere yönlendirdiğini belirtiyor. LightGen projesi, Çin’in silikon tabanlı klasik çip teknolojisindeki açığını, tamamen yeni bir teknolojiyle kapatma stratejisinin en somut örneği olarak değerlendiriliyor.

Kaynak: South China Morning Post (SCMP), Science Journal